İslami analiz , İslam’ın temel kaynakları olan Kur’an-ı Kerim ve hadislerin harcanacağı, gerçekleştirilecek ve toplumların dini, korunacak, kültürel, sosyal ve ekonomik ekonomilerini değerlendiren ve bu bozulmanın incelenmesini sağlayan bir disiplin veya yaklaşımdır. Bu kavram, İslam’ı sadece bireysel bir ibadet sistemi olarak değil, aynı zamanda hayatın tüm alanlarını kapsayan bir rehber olarak görür ve bu olaylar, birlikler ve uygulamaları analiz eder.
İslami analiz, hem geçmişteki ilmi kazancı hem de günümüz dünyasının şartlarını dikkate alır. Bu analiz yöntemi, İslam’a uygun bir şekilde yaşamayı, yaşayacak ve toplumların karşılaştığı dönemlerde İslami çözümler üretmeyi ve bu çözümleri İslam ahlak çerçevesi yaşam harcamayı tamamlamayı amaçlamaktadır.
İslami analiz geniş geniş bir alana açılıyor. Aşağıda bu disiplinin temel kapsam alanları özetlenmiştir:
İslami analizler yapılarak, toplumların dini ve korunarak İslam’ın ölçüleriyle uyumlu bir yaşam tarzı sunmayı hedefler. Bu Kur’an ayetleri analizlerinde ve Peygamber Efendimiz’in (sav) sünneti temel alınır. Bölünmelerin değerleri, değerleri ve ibadetleri bu şekilde birleştirilir. Örneğin:
Toplumların sosyal yapısı, İslami analiz çerçevesi, toplumun huzurunu ve refahını artıracak öneriler sunulmaktadır. Sosyal adalet, dayanışma, komşuluk ilişkileri ve aile bağları bu analizde önemli bir yer tutar. Örneğin:
İslam’ın faizi, zekât, sadaka ve ticaret gibi ekonomik esaslara dayalı prensipler, ekonomik sistemlerin İslam’a uygunluğu değerlendirmeleri için analiz edilir. Bu analizin yapılması, sürdürülmesi ve toplumların ekonomik faaliyetlerinin İslami olarak sürdürülmesine yardımcı olur. Örneğin:
Kültürel değerler, sanat, edebiyat ve özgürlükler konusunda İslami analiz kapsamında ele alınır. Bu bağlamda, İslam’ın estetik ve kültürel değerleri olan katkıları ile modern ve sanat akımlarının İslam’a dönüştürülmesi.
İslam, yaşayacağınız ve toplumların yönetimine yönelik esasları ortaya koyar. İslami çözümler, yönetim sistemlerini değerlendirerek İslam’ın siyasi ilkeleriyle uyumlu olup olmadığını inceler. Bu uyum, şura (danışma), liyakat ve halkın refahı gibi kavramlar ele alınır.
İslami tahliller, sağlam bir temel üzerine inşa edilir. Bu temeli oluşturan kaynaklar şunlardır:
Günümüzde hızlı, teknolojik ve toplumsal değişimler, insanların karşılaştığı günlüklerin yeni çözümleri gerektirir. Bu noktada İslami analiz, yapılacak ve toplumların karşılaştığı sorunları değerlendirirken şu şekilde toplanmayı sağlar:
İslami analiz yapılırken dikkat edilmesi gereken bazı temel ilkeler vardır:
İslami çözümlemeler yapabilecek ve toplumların özetlerini Kur’an ve Sünnet meselelerini çözmeye yönelik kapsamlı bir yaklaşımı ifade eder. Manevi, sosyal, ekonomik, kültürel ve siyasi meselelerin İslam’ın rehberliğinde ele alınmasını sağlar. Bu analiz yöntemi, hem geçmişin birikimlerini hem de modern dünyadaki sonuçları verir.
İslami tahlil, yalnızca bir ilmi faaliyet değil, aynı zamanda bireylere ve topluma yol gösteren bir rehberdir. İnsanların hayatlarını İslami prensiplerle daha uyumlu hale getirmek ve toplumsal barışı sağlamak için vazgeçilmez bir araçtır.