Çocuklara islami sohbet, çocuklarla dini konular konuşmak, çocuklara İslam dinini anlatmak konusu ayrı bir uzmanlık alanı gerektirir. Fakat tüm çocuklar fıtrat olarak kabul etme eğilimiyle dünyaya gelirler. Küçük çocuklara soyut bir kavramı anlatmak, tanıtmak için epey düşünmemiz lazımdır. Ancak gerçekte işin yarısını tamamlamış sayılırız. Dünyaya saf ve temiz halde doğan bir çocuk, gerçeklere eğilimli olarak yaratılmıştır.
Küçük çocuklara soyut bir kavram gibi görünen bir şeyi tanıtmak söz konusu olduğunda aşırı düşünmek çok kolaydır. Ancak gerçekte işin yarısı tamamlanmıştır. Allah bizi saf bir halde, doğduğumuzda doğal olarak gerçeğe eğilimli olarak yaratmıştır.
كُلُّ مَوْلُودٍ يُولَدُ عَلَى الْفِطْرَةِ، فَأَبَوَاهُ يُهَوِّدَانِهِ أَوْ يُنَصِّرَانِهِ أَوْ يُمَجِّسَانِهِ, كَمَثَلِ الْبَهِيمَةِ تُنْتَجُ الْبَهِيمَةَ، هَلْ تَرَى فِيهَا جَدْعَاءَ
Peygamber Efendimiz (s.a.v) şöyle buyurmuştur: “Her doğan çocuk ancak İslam fıtratı üzere doğar. Sonra anne babası onu Yahudileştirir veya Hristiyanlaştırır veya Mecusileştirir.” (Buhari, 1385)” [ Sahih Buhari 1385]
Şimdi biz ebeveynler için geriye kalan iş, çocukların gerçeği kabul etme yönündeki bu doğal eğilimini geliştirmektir. Bu, onları Kuran’a ve Peygamberimiz (Sallallahu aleyhi ve sellem) tarafından öğretilenlere uygun olarak neyin doğru neyin yanlış olduğuyla besleyerek yapılır.
Peki, Allah’ı göremediğimiz veya hiçbir şekilde hayal edemediğimizde çocuklara Allah’ı nasıl tanıtabiliriz?
Bunun yolu, Allah’ın yarattıklarını gözlemlemelerine yardımcı olmaktır. Yaratılışların varlığının yalnızca bir Yaratıcı olduğu anlamına gelebileceğini gösterin. Onları etraflarındaki şeyleri gözlemlemeye yönlendirin ve basit bir tartışmaya dahil edin.
Onlara bunların hepsinin Allah’ın yarattığı şeyler olduğunu ve her şeyin Allah tarafından yaratıldığını anlatın. Ayrıca onlara “Güneşi ve gökyüzünü kim yarattı?” gibi sorular da sorabilirsiniz. Onları sorular aracılığıyla Allah’ın yarattıklarını düşünmeye alıştırın. Örneğin, “Bu arabanın yoktan var olabileceğini mi düşünüyorsunuz? Yoksa birileri mi yaptı? Aynı şekilde ağaçlar ve hayvanlar da yoktan var olmaz. Hepsi Allah tarafından yaratılmıştır.”
Daha sonra, onlara Tevhid’in (Allah’ın Birliği) üç yönünü tanıtmaya başlayabilirsiniz; Tevhid Rububiyye, Uluhiyye ve Esma’ ve Sıfat. Onlara 3 kategoriyi öğretmek, çocukların Allah hakkında bilgi edinmeleri için basit bir yöntemdir.
Bunların ne olduğunu bilmiyorsanız ve terimlerden korkuyorsanız, anlamanın zor olmadığını garanti ederim. Tevhid kategorilerini anlamak için iyi bir başlangıç, bu kısa açıklamayı okumaktır. Bunu öğrenmek veya yeniden öğrenmek için zaman ayırın çünkü bu, Allah’a inanmanın önemli bir yönüdür.
Şeyh Abdur-Rezzak İbn Abdul Muhsin el-Bedir’in Tevhid kategorilerinin delillerini açıklayan faydalı özeti
Onlara bu 3 tevhid kategorisini nasıl öğreteceğimize dalmadan önce kısa bir not: Çocuklarınızın Rububiyye ve benzeri terimleri bilmesi veya hatırlaması gerekmez . Özellikle de küçük olanlar için. Önemli olan, her kategorinin nelerden oluştuğunu bilmeleridir. Ancak, hazır olduklarını düşünüyorsanız, devam edin!
Allah’ın Rububiyeti (Rubiyet) nasıl öğretilir?
Bu, tevhidin birinci kategorisinden olup dört hususa inanmaktır:
Allah her şeyin yaratıcısıdır.
Allah, yarattıklarının hepsine rızık verir
Yarattıklarına hayat ve ölüm veren Allah’tır
Allah her şeye kadirdir
Tüm bunlar, fırsat doğduğunda aktif olarak onlarla etkileşime girerek öğretilebilir. Örneğin:
onlara gökyüzünden güneşe, denize kadar gördükleri her şeyi kimin yarattığını soruyorlar
Yemek sırasında onlara, Allah’ın kendilerine yemek yiyebilecekleri yiyecekleri sağladığını hatırlatın
Ağaçlardan hayvanlara, insanlara kadar her canlıya bakıp onlara hayat ve ölümü verenin Allah olduğunu öğretmek. Her sabah doğmayı ihmal etmeyen güneşin, Allah’ın her şeyi kontrol ettiğinin bir göstergesi olduğunu gözlemlemelerini isteyin.
Tevhidin ikinci yönü olan Tevhid-i Uluhiyye, yalnızca Allah’a ibadet etmek anlamına gelir. Bu, Tevhidin pratik yönüdür ve şunları içerir:
Bütün ibadetleri yalnızca Allah’a yöneltmek
Allah’a karşı samimi olmak ve O’nun mükafatını ummak
Allah’ın azabından korkmak
Allah’ı en çok sevmek
Allah’a güvenmek ve sadece O’ndan ümit etmek
Çocukken bunları onlara pratik ettirmenin yolu basit ve her gün yapabilecekleri bir şey olmalıdır; Peygamberimiz (s.a.v.) de küçük yaşta İbn Abbas’a böyle öğretmiştir.
Dua ederken yalnızca Allah’tan istemek
Yalnızca Allah’tan yardım istemek
Bunu, Hz. Peygamber’in (s.a.v.) İbn Abbas’a söylediği uzun bir hadiste görüyoruz;
إِذَا سَأَلْتَ فَاسْأَلْ اللَّهَ، وَإِذَا اسْتَعَنْتَ فَاسْتَعِنْ بِاللَّه
Soracaksan [yalnız] Allah’a sor; Eğer yardım dilerseniz, o halde (yalnızca) Allah’tan yardım isteyin.
[İmam Nevevî’nin 40 Hadis’inden, kaynak ]
Çocuklarınıza Allah’ın isimlerini ve sıfatlarını öğretmenin asıl amacı, Allah’ın kim olduğunu gerçekten anlamalarıdır. Böylece Allah’ı sevecekler ve O’nun yüceliğini fark edeceklerdir. Çünkü tanımadıkları birini nasıl sevebilirler?
Onlara tanıtabileceğiniz Allah isimlerinden bazıları şunlardır:
Rahman-En Merhametli, Allah’ın bizi dünyadaki herkesten daha çok sevdiğini açıklıyor
El-Kuvviy- En Güçlü, Allah tüm bu dünyayı nasıl yaratabilir?
El-Semi’- Allah’ın kalbimizden konuştuğumuzda bile bizi duyması
SubhanAllah.
Çocuklara Allah’a inanmayı öğretmek her gün beslenmesi gereken bir şeydir. Bunu bir tohum ekmek gibi düşünün. Her gün sulayın ki kökleri büyüsün ve temelleri güçlensin. Tevhid tohumunu ekmede gayretli olmalıyız çünkü bu bizi ve çocuklarımızı cehennem ateşinden kurtaracak ve en sonunda Allah’ın rızasına ve cennetine kavuşmamızı sağlayacak şeydir.
Bir önceki yazımız olan İslamda Şakalaşmak başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.